In een traject van twee jaar hebben wij onderzocht hoe we andere vormen van samenwerken in de creatieve sector kunnen toetsen en stimuleren met als vraag:
Welke kernwaarden hebben we nodig om een een platform te creëren, waar we met meerdere disciplines kunnen samenwerken t.b.v. conceptontwikkeling?
In onze speurtocht nemen we je mee naar ons onderzoek om een (nieuwe) samenwerkingsplatform te ontwikkelen en uit te werken. Aan de hand van observaties die we uit diverse bronnen hebben gehaald en door het afnemen van interviews met mensen binnen en buiten het beroepsveld, hebben we getracht een duidelijk beeld te scheppen van onze eigen kernwaarden. We hebben er specifiek voor gekozen om ons onderzoek op te delen in fases om zo overzicht te behouden i.v.m. onze studie. Dit is de eerste fase, deze bestaat vooral uit tekst en hiermee sluiten we onze scriptie af. Hierna gaan we uitvoerend aan de slag buiten school met experimenten en ons bedrijf. De minimalistische uitstraling van de website is een bewuste keuze geweest om een open en transparante weergave te geven ons onderzoek.
Onze dank gaat uit naar onze, altijd verwelkomende, begeleider Aafje Terwey, onze studieleiders Anne van Melick, Anne Winterink en Michel de Graaf voor hun vertrouwen en vrijheid en alle geïnterviewden en sparringpartners, voor hun bijdrage en inspiratie.
​
​
HOE HET BEGON
In oktober 2016 kwamen wij elkaar tegen op een verjaardag van een medestudente. Een huisfeestje met veel goud en glitters. Maar vooral met heel veel drank. Wij leerden elkaar kennen aan de zijkant van het feest, op een bankje. We werkten samen aan projecten maar spraken elkaar nooit. Enthousiast maakte we de belofte aan elkaar "om dIT te verLanderN" (met dubbele tong).
​
We begonnen af te spreken en al gauw bleken we een gedeelde passie te hebben: de mens en de creativiteit van de mens. We vroegen ons af wat er nodig was om creativiteit te laten bloeien en een samenwerking te creëren vanuit connectie en kwetsbaarheid, om dit uiteindelijk over te kunnen brengen naar een groter publiek.
Het sparren begon en we fantaseerde over feesten organiseren of een filmclub starten, een avond waar allerlei culturele activiteiten plaats vinden, om elkaar als makers beter te leren kennen. Het was het allemaal net niet. Het gevoel wat we deelde was meer dan dit. Het zat hem in de samenwerking van een film, dat voelde we.
​
Het was net te laat om te experimenteren met onze derdejaars film, maar misschien was er iets mogelijk met onze vierdejaars film? Dit leek ons heel spannend. Waren er eigenlijk meer mensen die hier behoefte aan hadden? We besloten met Eefje Helmus af te spreken. Een producent van onze lichting maar vooral ook een goede vriendin en een heel mooi mens. In café de Plantage dronken we cappuccino's alsof we een missie hadden. We begonnen te sparren over hoe wij, als ‘onwetende’ filmmakers de wereld het liefst voor ons zagen. Heel utopisch en groots.
We beoefenen natuurlijk een medium waarbij je een heel groot bereik (kan) hebben en echt wat kan betekenen voor mensen. Verhalen vertellen met een ziel, om mensen te laten lachen, huilen en te laten nadenken. Maar vooral om mensen te laten voelen. Verdriet en liefde te kunnen delen met elkaar. Het proces is hierin belangrijk. Iets wat je met liefde, geluk en passie bereid proeft anders. We spraken verder over een eventuele vierdejaars film maar kwamen tot de conclusie dat we eerst meer research nodig hadden. Wat voor manieren van film maken zijn er eigenlijk allemaal? Wij waren alleen nog maar bekend met het RPS-traject. Maar misschien was er wel meer. Veel meer…
We besloten dat we samen één scriptie gingen schrijven, om meer duidelijkheid te krijgen over onze toekomst. In de aanvragen en scriptie opzetjes hieronder zien jullie dat we van het ondervragen van auteurschap en ideeën over egoloos film maken langzaamaan meer gingen richting het onderzoeken van verschillende soorten werkvormen, om zo tot een eigen methodiek te komen voor ons eigen bedrijf/platform/broedplaats. We kwamen er ook achter dat het meer is dan een methodiek. Het is een manier van leven en omgaan met elkaar. Een manier van liefhebben en durven dingen niet te weten.
​
​
Idee scriptie en onderzoek
Lila Goeman Borgesius
Jessie Tiemeijer
6 februari 2017
INLEIDING
Nieuwe vormen van samenwerken in de creatieve sector
Wij zijn Lila Goeman Borgesius en Jessie Tiemeijer, een production designer en scenariste uit het derde jaar van de Nederlandse Filmacademie. Wij geloven dat iedere creatieveling intuïtief verhalen begrijpt en iedere discipline mee kan werken aan het creëren van een creatieve uiting, van begin tot eind.
Wat is ons ideaalbeeld?
Wij willen werken met een groep filmmakers die elkaar als gelijken beschouwen, in een veilige en vertrouwde omgeving. Werken in een dynamisch groepsverband (met vaste expertises en bijvoorbeeld een conceptbewaker) maar waarbij het concept samen wordt ontwikkeld en iedereen verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen motivatie. Zelfontplooiing en bewustzijn staat centraal bij iedere individu binnen het traject. We willen een manier van werken ontwikkelen wat een hoge norm van bewustzijn, eerlijkheid en zelfreflectie hanteert. Wij zijn namelijk van mening dat dit een ‘ziel’ creëert in de uitvoering van een concept. Iets creëert wat niet te omschrijven valt.
We willen naamloos filmmaken en daarmee experimenteren met een ego overstijgend werkproces.
Welkom.
We willen je graag meenemen in onze gesprekken en onze ideeën. Simpel en kort gezegd gaat creativiteit voor ons onder andere om het samen creëren van een ervaring.
We leven in een tijd waar anders de norm is maar waarbij tegelijkertijd ook tegenstrijdigheid/koppigheid niet wordt aangemoedigd. Wel merken we dat onze ‘generatie’ niet meer zo snel gevoerd wordt en ondervraging en het toetsen van de norm steeds meer een feit blijkt te worden. Het zogenaamde buiten de ‘box’ denken.
Na twee jaar als scenariste en production designer op de Filmacademie hebben wij ook ondervonden dat we meerdere perspectieven kunnen aanhalen bij het maken van film. IS er er überhaupt wel een ‘box’ waarin we fungeren? Er zijn talloze constructies bedacht en uitgevonden die we allemaal hanteren. Maar wat als je je werkproces anders ziet? Of als je het zelf wilt ervaren? Wat als je controle willen hebben en je je eigen pad willen bewandelen, of tenminste bewust een pad wil bewandelen.
We willen in een traject van twee jaar onderzoeken hoe we andere vormen van samenwerken in de creatieve sector kunnen bedenken en stimuleren.
DOELEN
1. Persoonlijk doel
a. Het vergroten van bewustzijn - wie ben jij als persoon en waar wil je jezelf in ontwikkelen?
b. Bewustzijn creëren op het gebied van samenwerken, in een denktank van meerdere disciplines conceptontwikkeling uitvoeren.
c. Inzicht vergaren in het ontwikkelen van een platform waarin films kunnen worden geproduceerd en labels kunnen worden overschreden. Vernieuwende creatieve processen stimuleren binnen een samenwerking.
Vanuit deze drie punten kijken we langzaamaan waar we naar toe willen. Voor ons is het belangrijk dat er in iedere samenwerking en gesprek altijd gekeken wordt naar de verantwoordelijkheid voor je eigen doel en het creëren van je eigen motivatie, zodat iedereen zijn of haar eigen talent ontplooit.
2. Lange termijn doel
Met dit onderzoek willen we zoveel mogelijk informatie vergaren, zodat we in de toekomst onze eigen visie kunnen vaststellen en onderbrengen in een groter platform, waar we met meerdere mensen in de creatieve sector kunnen samenwerken.
UITVOERING VAN HET ONDERZOEK
Is het mogelijk om ons ideaalbeeld werkelijk te laten worden? Hoe zet je idealen om tot concrete plannen? Hoe werkt de praktijk? Wat is er allemaal al mogelijk in de creatieve sector?
Dit gaan wij onderzoeken door middel van interviews met studenten, leraren, geleerde, mensen van andere kunstacademies en mensen uit het vak. Ook willen we met bestaande projecten mee lopen en de betrokkenen interviewen en evalueren.
We weten dat we op andere manieren iets willen creëren. Hoe dit moet/het beste werkt weten we nog niet. We denken dat we hier achter kunnen komen door zelf met kleine projecten te experimenteren en kritische vragen te blijven stellen.
Kort gezegd bestaat ons onderzoek uit:
1. Interviews afnemen binnen de creatieve sector
2. Kleine projecten opstarten en experimenteren met nieuwe vormen van samenwerking
Op dit moment hebben we een titel en twee onderzoeksvragen in ons hoofd, dit kan veranderen naarmate we verder in het onderzoek gedoken zijn.
Titel:
Hoe creëer je bewust leiderschap (in elk departement) bij het maken van een creatief concept voor het medium film.
Onderzoeksvraag 1:
Wat zijn de verschillende groepsdynamieken en aanpakken in film om creativiteit bij elk individu tot het hoogste niveau te tillen?
Onderzoeksvraag 2:
Hoe kunnen we in een gelijkwaardig groepsverband experimenteren binnen een filmtraject?
FILOSOFIE
Naast concrete doelen willen we ook genoeg ruimte over laten om te blijven filosoferen, om ons persoonlijk te blijven ontwikkelen. Zo vinden we een balans in het concretiseren van het onderzoek en de vrijheid van het denken. Zelf willen we kijken hoe het is om alle bestaande structuren binnen de filmwereld open te gooien en vanuit alle mogelijkheden iets te creëren. Het is voor ons van belang dat we theorie en praktijk altijd weer kunnen aanhalen, maar ook altijd weer kunnen loslaten, om zo op een vrije manier onderzoekend te blijven. De uitkomsten van het ‘filosoferen’ kunnen we ook onderdeel laten zijn binnen ons onderzoek.
We vinden het belangrijk dat in onze interviews ook een mate van vrijheid aanwezig is, wat als alles mogelijk is: hoe zie jij de wereld en hoe zie jij een ideale samenwerking voor je? Ook willen we deze vraag toepassen op meerdere functies binnen de film.
INTERVIEWS
Vragenlijst wordt per afspraak persoonsgericht gemaakt; wel hebben we een globale opzet gemaakt voor mogelijke vragen.
Aanpassingen versie 2
​
DOELEN
1. Persoonlijk doel
a. Het vergroten van bewustzijn - wie ben jij als persoon en waar wil je jezelf in ontwikkelen?
b. Bewustzijn creëren op het gebied van samenwerken, in een denktank van meerdere disciplines conceptontwikkeling uitvoeren.
c. Inzicht vergaren in het ontwikkelen van een platform waarin films kunnen worden geproduceerd en labels kunnen worden overschreden. Vernieuwende creatieve processen stimuleren binnen een samenwerking.
Vanuit deze drie punten kijken we langzaamaan waar we naar toe willen. Voor ons is het belangrijk dat er in iedere samenwerking en gesprek altijd gekeken wordt naar de verantwoordelijkheid voor je eigen doel en het creëren van je eigen motivatie, zodat iedereen zijn of haar eigen talent ontplooit.
2. Lange termijn doel
Met dit onderzoek willen we zoveel mogelijk informatie vergaren, zodat we in de toekomst onze eigen visie kunnen vaststellen en onderbrengen in een groter platform, waar we met meerdere mensen in de creatieve sector kunnen samenwerken.
Afgelopen oktober 2016 zijn wij begonnen met het nadenken over manieren van samenwerken binnen film. Wij denken dat er door middel van kruisbestuivingen door diverse disciplines een vruchtbaar ping-pong effect kan ontstaan. We hadden eerst de ambitie om een vierde jaars film te maken, op een andere manier dan het traditionele RPS-traject. Maar we kwamen al snel bij de vraag: hoe doe je dit zo zorgvuldig mogelijk en wat kom je allemaal tegen tijdens het proces?
Met begeleiding van Anne van Melick, Anne Winterink en Michel de Graaf hebben we besloten eerst grondig onderzoek te gaan doen naar welke manieren er al bestaan en wat ons evt. de beste manier lijkt. We zijn al een tijdje bezig met interviews van mensen uit de creatieve sector, zowel buiten als binnen school. (Denk bijvoorbeeld aan: HKU Media, Romke Faber, Bart Römer, Harry Schreurs, Hiske de Goeje.) We hanteren hier een brede insteek, we interviewen studenten die bijvoorbeeld al andere manieren van samenwerken toepassen, bedrijven, maar ook bijvoorbeeld een beeldend kunstenaar die wijkprojecten opstart. Dit is om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over wat samenwerken nou precies kan inhouden.
Naast de interviews willen we ook gaan experimenteren. We willen een (korte) speelfilm schrijven of een serie, met als basis wij tweeën maar uiteindelijk willen we hier meerdere disciplines in betrekken. Het resultaat willen we het visueel treatment noemen, daarbij behorende een installatie met beeld en geluid. Dit zouden we graag willen exposeren in het EYE 2018. Het visueel treatment is onderdeel van onderzoeksvraag 2, de installatie valt buiten onze scriptie.
Voor ons is dit meer dan een scriptie of onderzoek: dit project zal duidelijkheid bieden voor onze toekomst. Hopelijk kunnen we een platform voor anderen en onszelf oprichten na school. Er gaat veel tijd in dit project zitten en het leek ons dan ook verstandig om dit met onze verplichte scriptie/onderzoek te vermengen.
Wij denken dat het goed is om samen dit onderzoek te doen omdat het juist ook gaat om samenwerking. Een (nieuw) samenwerkingsplatform of module willen wij samen (of uiteindelijk met meerdere) ontwikkelen en uitwerken om film om een andere manier te produceren.
Onze scriptie bestaat voor een groot deel uit onderzoek, experimenteren, presenteren en terugkoppelen. Zo is reflectie voor ons een belangrijke waarde en we hebben nu al gemerkt dat we elkaar erg goed kunnen ondersteunen tijdens alle processen. We gaan samen echt het onderzoek aan, om meerdere lagen, waardoor we het erg interessant vinden om dit zo te blijven doen.
Hoofdvraag:
Welke bestaande vormen van conceptontwikkeling zijn er en wat daarvan is toepasbaar voor ons?
Deelvragen:
Wat is conceptontwikkeling?
Welke vormen van conceptontwikkeling in de film zijn er?
Wat zijn de voor- en nadelen van deze manieren?
Hoe heeft het zich in de loop van de geschiedenis ontwikkeld?
Wat is onze visie/streven?
​